Cerkiew św. Kosmy i Damiana w Banicy – Perła Beskidu Niskiego
W sercu malowniczej Banicy, niewielkiej wsi położonej wśród łagodnych wzgórz Beskidu Niskiego, kryje się prawdziwy klejnot drewnianej architektury sakralnej – cerkiew św. Kosmy i Damiana. To miejsce, gdzie historia, duchowość i piękno natury splatają się w harmonijną całość.
Historia i architektura
Cerkiew została wzniesiona pod koniec XVIII wieku, jako czwarta świątynia w tym miejscu – pierwsza powstała już w XVI wieku. Przez wieki była świadkiem przemian kulturowych i religijnych regionu, a dziś pełni funkcję kościoła rzymskokatolickiego, zachowując swoje pierwotne wezwanie.
Zachodniołemkowski styl
- Drewniana konstrukcja zrębowa, obita gontem, to klasyczny przykład zachodniołemkowskiej architektury cerkiewnej.
- Charakterystyczna izbicowa wieża z makowicami i pozornymi latarniami wieńczy bryłę świątyni.
- Nietypowa orientacja – prezbiterium zwrócone jest na południe, co stanowi rzadkość wśród cerkwi i dodaje jej unikalnego charakteru.
Wnętrze pełne duchowego piękna
Wchodząc do środka, przenosimy się w świat sztuki sakralnej, gdzie każdy detal opowiada historię.
Ikonostas i ołtarze
- Rokokowy ikonostas z 1787 roku zachwyca złoceniami, spiralnymi kolumienkami i ikonami sięgającymi XVII wieku.
- Wśród nich znajduje się wyjątkowy wizerunek św. Michała Archanioła z 1702 roku.
- Dwa boczne ołtarze przedstawiają sceny Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny oraz Matkę Boską Częstochowską – jeden z nich współczesny, drugi barokowy.
Kolory i atmosfera
- Wnętrze utrzymane jest w stonowanych błękitach i różach, które nadają przestrzeni ciepły, przytulny klimat.
- Antepedium zdobią barokowe malowidła, a całość dopełnia ludowy krucyfiks z XVIII wieku.
Informacje praktyczne dla zwiedzających
Cerkiew jest łatwo dostępna i przyjazna dla turystów – zarówno tych przypadkowych, jak i pielgrzymów.
Dojazd i wejście
- Parking znajduje się tuż obok cerkwi, a wejście prowadzi bezpośrednio z głównej drogi we wsi.
- Latem drzwi często pozostają otwarte, a podczas nabożeństw można dołączyć do lokalnej wspólnoty.
Widok z góry
- Warto zatrzymać się na chwilę i spojrzeć na cerkiew z pobliskiego wzgórza – jej sylwetka doskonale wpisuje się w krajobraz Beskidu Niskiego, tworząc malowniczy widok godny uwiecznienia.
