Są na świecie miejsca, które wymykają się prostym opisom. Miejsca, gdzie czas zdaje się płynąć innym rytmem, a granica między rzeczywistością a prastarą baśnią zaciera się z każdym krokiem. Nie trzeba szukać ich na zapomnianych krańcach globu. Czasem wystarczy wspiąć się na jeden z najwyższych płaskowyżów atlantyckiej wyspy, by stanąć oko w oko z cudem natury, który przetrwał miliony lat. Dla nas, twórców tego portalu, takim miejscem jest Fanal na Maderze.
Kiedy po raz pierwszy dotarliśmy na rozległe, pofalowane tereny płaskowyżu Paul da Serra, nie do końca wiedzieliśmy, czego się spodziewać. To serce Madery, surowe i wietrzne, często skryte pod kołdrą chmur. Ale to właśnie tutaj, na wysokości ponad tysiąca metrów, ukryty jest jeden z najbardziej niezwykłych lasów na Ziemi. Fanal nie jest zwykłym lasem. To żywe muzeum, relikt epoki, która dawno przeminęła. To fragment prastarego lasu wawrzynowego, Laurissilva, wpisanego na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Las Laurissilva pokrywał niegdyś ogromne połacie południowej Europy i basenu Morza Śródziemnego w epoce trzeciorzędu. Zmiany klimatyczne sprawiły, że niemal w całości zniknął. Przetrwał jedynie w kilku odizolowanych miejscach na archipelagach Makronezji, a jego najpiękniejsza i najlepiej zachowana część znajduje się właśnie tutaj, na Maderze. Wejście do Fanal jest jak podróż w czasie. To krok w świat, który oglądały co najwyżej prehistoryczne gady.
Tym, co definiuje ten krajobraz, są drzewa. Prastare, endemiczne okazy wawrzynów z gatunku Ocotea foetens, których wiek szacuje się na setki lat. To nie są proste, strzeliste pnie, do jakich przywykliśmy w europejskich lasach. To rzeźby stworzone przez czas, wiatr i wilgoć. Ich konary, grube i poskręcane w fantasmagorycznych kształtach, zdają się opowiadać historie minionych stuleci. Pokryte grubą warstwą soczyście zielonego mchu, zwisającymi girlandami porostów i delikatnymi paprociami, tworzą scenerię, która pobudza wyobraźnię do granic możliwości.
Jednak prawdziwa magia Fanal uwalnia się, gdy nad płaskowyż nadciąga mgła. A dzieje się to tutaj niezwykle często. Gęste, wilgotne opary przelewają się między drzewami, otulając wszystko mleczną bielą. Dźwięki stają się przytłumione, a cisza nabiera niemal fizycznej gęstości. Widoczność spada do kilku metrów, a z mroku wyłaniają się jedynie sylwetki kolejnych, zdeformowanych konarów. Stoisz w miejscu, a świat wokół ciebie nieustannie się zmienia, jak w kalejdoskopie. To właśnie wtedy las ożywa w zupełnie inny sposób – staje się tajemniczy, niepokojący, a jednocześnie niewyobrażalnie piękny. To spektakl, w którym natura jest jedynym aktorem i reżyserem.
Pośród tych wiekowych drzew rozciągają się niewielkie polany i pastwiska. Elementem, który dopełnia ten surrealistyczny obraz, są pasące się tu swobodnie krowy. Ich stoicki spokój i powolne ruchy stanowią niezwykły kontrast dla dzikiej, nieokiełznanej natury lasu. Wędrujące między prastarymi drzewami, często ledwo widoczne we mgle, wyglądają jak strażniczki tego zapomnianego świata.
Nasza rada dla każdego, kto wybiera się w to miejsce, jest prosta: nie spieszcie się. Fanal nie jest atrakcją, którą można „zaliczyć” w pół godziny. To przestrzeń do kontemplacji. Znajdźcie swoje miejsce na jednej z polan, usiądźcie pod konarem drzewa, które pamięta czasy pierwszych odkrywców wyspy, i po prostu bądźcie. Poczujcie wilgotne powietrze, wsłuchajcie się w ciszę przerywaną jedynie szumem wiatru i pokrzykiwaniem endemicznych ptaków. Najlepszą porą na wizytę jest wczesny ranek lub późne popołudnie – wtedy szanse na spotkanie z legendarną mgłą są największe, a światło tworzy najbardziej malownicze kadry.
Dla nas Fanal to kwintesencja Madery. To dowód na potęgę i odporność natury, miejsce o potężnej, niemal duchowej energii. To nie jest tylko punkt na turystycznej mapie. To doświadczenie, które rezonuje w człowieku jeszcze długo po powrocie do cywilizacji. To przypomnienie, że na naszej planecie wciąż istnieją zakątki, w których rządzi magia.
